Günümüzde giderek daha çok konuşulmaya başlayan disiplinlerarası düşünme için değişik teoriler ortaya atılsa da hala tartışmalı bir konudur: Hangi klasik disiplinin hangi disiplinle hangi denge ile çalışılacağı vakanın doğasına göre değişmektedir. Bu nedenle, disiplinlerarası düşünme çatışmasından yeni düşünce enerjisi mi oluşmaktadır? Yoksa birbirini tamamlayarak daha kuvvetli düşünmeyi mi sağlamaktadır? Ya da bir disiplinin bir yaklaşımı başka bir disiplinde karşılık bulmakta mıdır? Her ne kadar bilimsel teorik çalışmalar yapılsa da bu soruların cevaplarını tek şekilde vermek açıkça zordur.
Ancak, bütün bu zorluklara rağmen araştırmacıların farklı disiplinlerin ne demek istediğini anlamak için yeniden okumalar yapması ve bunu kendi bilgi birikimine katarak günümüzün disiplinlerarası çalışma ihtiyacına göre düşünme biçimini şekillendirmesinin mümkün olduğunu düşünüyorum.
Bu kanaate, 2015 ve 2017 yılları arasında toplam 20 doktora öğrencisi ile yaptığımız çalışmadan sonra öğrencilerin verdiği görüşler doğrultusunda edindiğimi söyleyebilirim: Öğrencilerin görüşleri psikoloji, sosyoloji, tarih, sanat tarihi, felsefe, görsel sanatlar, müzik, mimarlık, tasarım, mühendislik alanlarında araştırma yapan öğretim üyeleri ve uzmanlarına sorular yönelttiği bir dizi seminer ile ortaya çıktı. Konuşmacılar seminer öncesi kendi araştırmalarını yansıtan tipik makaleleri öğrencilerle paylaştılar. Öğrenciler konukların akademik geçmişlerini ve çalışmalarını dikkatlice incelediler. Soru/cevap şeklinde gelişen seminerler için öğrenciler kendi araştırmalarının çerçevesinde konuşmacının ilgili uzmanlık alanı çerçevesinde merak ettikleri soruları hazırladılar. Doktora öğrencilerinin her biri de sanat, tasarım, sosyal bilimler ve mühendislik alanlarının birinde lisans eğitimi görmüş zengin bir farklılık göstermekteydi. Bu işleyişte tamamlanan seminerler bu kitabı oluşturan son derece faydalı metinlere dönüştü.
Kitapta yer alan metinler akıcı, herkesin anlayacağı ve konuşma dili ile hazırlandı. Bu sayede tasarım alanında araştırma yapanlar için farklı disiplinlerden nasıl beslenebileceklerine ait kıymetli referans bilgilerin derlendiğini düşünüyorum.
Bu kitap 2017 yılında, Koç Üniversitesi Tasarım Teknoloji ve Toplum Lisansüstü Programı Disiplinlerarası Araştırma Yöntemleri dersindeki seminerleri içeriyor. 2015 yılında yapılan seminerleri Cogito Dergisi, Tasarım Ne Bekler? Özel Sayısı, Yapı Kredi Yayınları, Bahar 2016, vol:83 künyesi ile bulabilirsiniz.
Oğuzhan Özcan
Mayıs 2018, İstanbul